WebQuest
Celbiologie
Task
Zoals al is gezegd, is alles wat er leeft, opgebouwd wat cellen. Dus: ook planten, schimmels en bacteri�n bestaan uit cellen. Hoewel cellen veel te klein zijn om te zien, zijn ze de bouwstenen van alle onderdelen van je lichaam: je spieren, organen, je bloed... alles is opgebouwd uit cellen! Een cel is echt biz�r klein: hij kan bijvoorbeeld maar 3 micrometer groot zijn! (En als je dan bedenkt dat 1000 micrometer 1 milimeter is!) Je kunt je dan eigenlijk ook niet voorstellen dat op zo weinig ruimte alles kan gebeuren wat jou in leven houdt. In de cel wordt namelijk al het werk verzet dat ervoor zorgt dat jij groeit, ademt, kunt bewegen en wat al niet meer. Je kunt je dan wel weer voorstellen dat er bizar veel cellen in een orgaan, bijvoorbeeld ja hart zitten. Elke cel heeft zijn eigen functie. Cellen in de spieren bijvoorbeeld moeten kunnen samentrekken, rode bloedcellen moeten zuurstof kunnen vervoeren en botcellen moeten vooral heel erg stevig zijn. In elk orgaan of deel van je lichaam zitten dus heel veel cellen die dezelfde functie vervullen. Het is voor nu niet belangrijk dat je weet hoe verschillend alle cellen zijn, maar dat je begrijpt wat de overeenkomsten zijn tussen al die verschillende cellen.
Dus, even voor het overzicht: mensen ->orgaanstelsel -> orgaan -> weefsel -> cellen
We beginnen relaxed met het kijken van de film uit de link hieronder. Let niet teveel op de moeilijke woorden, want het filmpje is bedoeld om je een beetje een idee te geven wat je je moet voorstellen bij 'een cel.' Open hieronder de link 'impressie van de cel.'
Dan gaan we nu inzoomen.
voor we gaan kijken naar de stof zijn hier een paar kleine vraagjes.
eerst even kijken naar de vragen en kijk welke je zo al kunt beantwoorden. later kun je hier altijd nog even op terugkijken!
1. Wat is een Celmembraan?
2. Wat is het cytoplasma?
3. Wat is de celkern en wat doet de celkern?
4. Wat zijn organellen?
5. Waar zijn de mitochondri�n goed voor in een cel?
6. Hoe komen dieren aan hun energie?
7. Hoe komen planten aan hun energie?
8. Wat is het nut van het Endoplasmatisch Reticulum?
9. Wat is het nut van het Golgi-apparaat?
deze vragen lijken nu misschien nog heel moeilijk, maar wees gerust. Op alle vragen, die hierboven gesteld zijn, krijg jij antwoordt!
Lees de stof hieronder rustig door en bekijk ondertussen gewoon de vragen nog eens. Waarschijnlijk vind je deze vragen dan zelfs makkelijk!
Ook staan er nog meer filmpjes voor aanvullende informatie!
Als je alles hebt doorgelezen en je kunt antwoordt geven op de vraagjes hierboven hebben we ook nog een Diagnostische toets voor je!
Succes!
1. De opbouw van de cel
Het is eigenlijk heel simpel als je de cel voorstelt als een voetbal. De lucht uit de voetbal, noemen we als het gaat over de cel 'het cytoplasma' Dat is een vloeibaar, stroperig spul waarin verschillende onderdelen van de cel ronddobberen alle onderdelen van een cel, heten organellen.
De rand van de de voetbal, is als het gaat over de cel 'het celmembraan,' Dat een vliesje dat ervoor zorgt dat het cytoplasma niet wegspoelt en de ene cel scheidt van de ander. Door het celmembraan worden allerlei stoffen heen en weer vervoerd.
In het midden van de cel zit nog een klein balletje, dat noemen we de kern. De kern kan je zien als het regelcentrum. Alles wat in en door de cel gebeuren moet, wordt daar geregeld. In de kern zit het DNA, wat je kunt zien als het bouwplan voor alles wat er in je lichaam moet beuren. In de kern wordt het bouwplan, het DNA, gelezen en een beginnetje gemaakt met de uitvoering ervan. Bij de uitvoering van het bouwplan zijn eiwitten betrokken. Onthoud dat woord alvast, het komt later terug.
Dit alles geldt ook voor de cellen van planten. De plantencel heeft naast het cytoplasma, het celmembraan en de celkern echter ook nog wat extra onderdelen. Naast het celmembraan, wat een zacht vliesje is, heeft de plantencel ook nog een celwand. Die zit om het celmembraan heen en is veel harder. De plantencel is daardoor veel steviger. Daarnaast heeft een plantencel (in het cytoplasma) een blaasje dat gevuld is met water. Dat noemen we de vacuole. Het water dat een plant opneemt, komt met name daarin terecht. Wanneer er veel water in de vacuole zit, is hij opgezet en drukt hij tegen de wanden van de cel. Ook dat geeft de cel stevigheid.
In een plaatje ziet het er zo uit:
Plantencel Dierlijke cel
/290102vergelijk.jpg)
Wanneer het je nog niet helemaal duidelijk is wat de onderdelen van een cel zijn, kan je de filmpjes 'de dierlijke cel' (tot 3:18) 'de plantencel' (tot 4:20) bekijken. Zet daarna de filmpjes op pauze, je kunt z zo weer kijken.
2. Hoe de energiecentrales van de cel: mitochondri�n en chlorplasten
2.1 De dierlijke cel zorgt voor energie door de de mitochondri�n
Net als dat een auto brandstof nodig heeft, heeft ook je lichaam energie nodig om te kunnen functioneren. Aangezien de cellen de kleinste onderdelen zijn van je lichaam zijn, begrijp je misschien a,l dat het de cellen zijn die de energie nodig hebben om hun eigen functie te kunnen vervullen. Het is bijvoorbeeld belangrijk dat alle spiercellen samen genoeg energie hebben om te kunnen samentrekken.
Je weet dat je energie haalt uit voedsel doordat de voedingsstoffen worden omgezet in energie. Dat omzetten tot energie, gebeurt in je cellen door een onderdeel met een moeilijke naam: de mitochondri�n. (Mie-to-gon-drie-en) De mitochondri�n zou je de energiecentrales van de cel kunnen noemen. Hieronder zie je een plaatje van ��n mitochondrie. Aan de buitenkant (het buitenmembraan) komen alle voedingsstoffen langs, die door de darmen in je bloed zijn opgenomen. In de binnenkant, het roze gedeelte, worden die voedingstoffen omgezet in energie. Die energie kan ook door andere onderdelen van de cel worden gebruikt. Die energie noemen we ATP. Onthoud dus: een mitochondrie kan voedingsstoffen omzetten in energie (ATP)
2.1 De plantencel doet dat door middel van de chloroplasten
In de cel van een dier (en dus ook de mens) zitten mitochondri�n die de energie produceren.
In de cel van een plant wordt de functie van energiecentrale vervuld door een onderdeel genaamd de 'chloroplast.' Op een plaatje kun je de chloroplast vaak herkennen aan zijn kleur, namelijk groen. De groene chloroplasten noemen we ook wel bladgroenkorrels, want zij geven de plant zijn groene kleur.
De mitochondri�n kunnen de voedingsstoffen uit het eten omzetten in energie, een chloroplast kan van het zonlicht een stof maken (glucose) waarin energie opgeslagen is.
Dit doen ze door middel van fotosynthese: (water + CO2 -- (licht)--> glucose + zuurstof). Wanneer dieren dan vervolgens die plant eten, kunnen zij de energie uit glucose weer goed gebruiken. Een plantencel zelf heeft natuurlijk niet zo veel aan energie die opgeslagen is in een stof die dieren kunnen omzetten in energie in hun mitochondri�n. Hij is daarom ook in staat om van zonlicht energie te maken die hij zelf kan gebruiken. Onthoud: zonlicht wordt opgevangen door de chloroplast, die het zonlicht kan omzetten in energie (ATP) die hij kan gebruiken voor allerlei andere processen in de cel.
Je kunt nu de filmpjes 'de dierlijke cel' kijken tot 7:14 en de 'plantencel' verder kijken tot 4:21
3. De bouwplaats van de cel: het endoplasmatisch reticulum
Het spreekt vanzelf dat je alles uit je lichaam uit bouwstenen bestaat. Een deel van die bouwstenen noemen we eiwitten. (Er zijn er veel meer, maar voor nu zijn alleen de eiwitten belangrijk) Voor een goede uitleg van wat eiwitten zijn, kan je het filmpje 'eiwitten' bekijken. Die bouwstenen worden gemaakt op de bouwplaats van de cel die de moeilijke naam 'endoplasmatisch reticulum' draagt. Het moet je vast opluchten dat de bouwplaats van de cel in de dierlijke- en de plantencel hetzelfde zijn, dat is lekker makkelijk.
Je begrijpt dat ook bouwstenen gebouwd moeten worden. We gaan stap voor stap kijken naar hoe de productie van eiwitten verloopt.
1. In de celkern zit het bouwplan voor de eiwitten, het DNA. In de celkern wordt door speciale 'machines' het bouwplan afgelezen.
2. Die machine's brengen de informatie over naar het Endoplasmatisch Reticulum (ER) Zoals alles ook het ER een begin en eind.
De begint kant begint bij de rand van de celkern (in het plaatje: het rondje) Het begin van het ER is het donker roze deel.
Aan het begin wordt opnieuw afgelezen hoe de eiwitten er precies uit moeten zien en daar worden ze daadwerkelijk in elkaar gezet. Dit gebeurt door machines die we ribosomen nomen (maar die naam mag je weer vergeten) De beginkant van het ER noemen we het ruw ER.
De eiwitten die worden gemaakt, worden verpakt in blaasjes. De blaasjes worden vervoerd naar de eind-kant van het ER, het zalm rozige deel. De eindkant van het ER noemen we het glad ER. De taak van de eind-kant is om de blaasjes met eiwitten door te geven aan het sorteer/ -distributiecentrum in de cel, het golgi-systeem, of om ze los te laten in het cytoplasma van de cel, omdat de eiwitten daar nodig zijn.
je kunt het filmpje van de dierlijke cel nu kijken tot en van de plantencel tot 8:46
4. Het distributiecentrum van de cel: het golgi-apparaat
Dan komen we nu bij het laatste onderdeel, namelijk het golgi-apparaat. Zoals gezegd kan je het golgi-apparaat. beschouwen als het distributiecentrum van de cel. Hier wordt de laatste hand gelegd aan de eiwitten en wordt bepaald waar de blaasjes met eiwitten die worden aangevoerd door het ER heen moeten. Ze krijgen hier bij wijze van spreken een sticker opgeplakt waarop staat waar in het lichaam ze heen moeten. Wanneer ze de cel uit moeten, worden ze door het golgi-apparaat door het celmembraan heen geduwd. Het kan ook dat de eiwitten worden losgelaten in de cel.
Op het plaatje hieronder zie je dat het golgi-systeem bestaat uit een serie van platen. Dit kan je helpen om de functie te onthouden: bij elke plaat komt het blaasje met eiwitten een stapje dichter bij zijn einddoel. Zoals je op het plaatje kunt zien heeft ook het golgi een begin- en eindkant. De Cis-zijde is de kant die de blaasjes aangeleverd krijgt van het ER. Hier worden de laatste dingetjes aan het eiwit gedaan. De transkant zit tegen het celmembraan aan. Daar krijgen de eiwitblaasjes een sticker waarop staat waar ze heen moeten.
Je kunt nu het filmpje over de plantencel afkijken en het filmpje over de dierlijke cel vervolgen tot 7:47.
Je hebt nu de belangrijkste onderdelen van de cel bekeken. Wanneer je denkt dat je weet hoe een cel is opgebouwd, wat het verschil is tussen een dierlijke- en plantencel, en je weet hoe eiwitten worden gemaakt en vervoerd in de cel ben je helemaal klaar om te gaan oefenen! Veel succes!
Attachments
De dierlijke cel
impressie van de cel
Eiwitten
De plantencel
The Public URL for this WebQuest:
http://zunal.com/webquest.php?w=309007
WebQuest Hits: 2,618
Save WebQuest as PDF
